امروزه آگاهي هاي عمومي در خصوص اختلالات شخصيتي و نرخ شيوع آن ها روبه افزايش گذاشته است.

علي رغم اينكه اين مساله مي تواند تاحد زيادي اميدبخش باشد اما گروهي از افراد نيز ممكن است در هر شراطي، اقدام به برپسب زني به خود و ديگران كنند و يا در خصوص احتمال ابتلا به اختلالات رواني احساس نگراني و اضطراب كنند.

يكي از اين اختلالات كه در ميان ساير اختلالات شخصيتي از نرخ شيوع بيشتري برخوردار است، اختلال شخصيت مرزي است كه از آن با عنوان شخصيت بي ثبات هيجاني نيز ياد مي شود.

با ادامه ي مطلب همراه باشيد تا شما را مهم ترين نشانگان اساسي اين اختلال آشنا كنيم.

علايم تشخيصي اختلال شخصيت مرزي (borderline)
به منظور تشخيص وجود اين اختلال وجود حداقل ۵ مورد از علايم زيربه صورت مستمر ضروري است.

لازم است اين علايم از دوران كودكي آغاز شده و تا سنين بزرگسالي وجود داشته باشند.

نكته ي ضروري ديگر آن است كه تشخيص وجود اين اختلال از طريق مصاحبه ي روانپزشكي اتفاق مي افتد اما با دقت در علايم و نشانگان مي توانيد به خودتان و اطرافيان تان كمك زيادي كنيد.

اختلال هويتي به معناي بي ثباتي ديدگاه در مورد خود
بي ثباتي خلقي و احساسي مانند اينكه براي چند ساعتي غمگين است، دچار اضطراب شديد مي شود، تحريك پذير است و اين علايم غالبا بيش از چند روزطول نمي كشد.
بي ثباتي در روابط بين فردي به صورت سياه و سفيد. بدين معني كه يا روابطش را آرماني مي داند و يا كاملا بي ارزش.
تلاش مضطربانه و افراطي به منظور پيشگيري از طرد.
خودزني هاي افراطي، تهديد به خودكشي و يا اقدام به آن
تكانشي بودن حداقل در دو حوزه از زندگي
احساس پوچي و بي ارزشي
ناتواني و يا دشواري در كنترل خشم
تجربه ي احساس گسستگي و افكار پارانويدي در مواقع بحراني و پر تنش
دنيا از ديدگاه شخصيت مرزي چگونه است؟
مبتلايان به اختلال شخصيت مرزي، قبل از ورود به رابطه در مورد آن تصويرسازي هاي اغراق آميز زيادي انجام مي دهند اما پس از ورود به آن ممكن است آن رابطه را بدترين و بي ارزش ترين رابطه بدانند.

جالب است كه مرزي ها به دليل ترس شديد از طرد شدن، يا به طرف مقابل شان مي چسبند و يا به حالتي كاملا برعكس عمل مي كنند.

به اين معنا كه قبل از آنكه طرد شوند، به گونه اي بي رحمانه طرف مقابل شان را طرد مي كنند تا مبادا با احساس طاقت فرساي طرد شدن كه يادآور خاطرات دردناك كودكي است مواجه شوند.

اين افراد ممكن است در ظاهر شخصيت هاي مغروري نيز به نظر برسند كه مشخصه ي اصلي آن ها “نوسان” است.

نوسان، مشخصه ي اصلي دنياي مرزي هاست
مرزي ها در اعمال، رفتار، افكار، باورها و روابط بين فردي نوسانات زيادي را بروز مي دهند كه ممكن است براي طرف مقابل كاملا گيج كننده باشد.

مبتلايان به طرز قابل توجهي در كنترل خشم مشكل دارند. بنابراين ممكن است در حالي كه چند دقيقه قبل كاملا آرا بوده اند، يك دفعه از كوره در روند و طوفان خشم شان سرريز كند.

شيوه ي ابراز خشم اين دسته از افراد، غالبا معطوف به خود است بدين معنا كه آن ها رفتارهاي خودآزارگرانه ي بسيار زيادي دارند.

در كنار موارد ذكر شده، تجربه ي توهم و افكار پارانويايي در مواقع استرس نيز باعث شده است تا اين اختلال به عنوان مرز وان پريشي و روان نژندي يا همان “مرزي” نام گذاري شود.

ممكن است در بخش هاي مختلف بدن شان شواهدي از آسيب به خود، خودزني و يا اقدام به خودكشي نيز ببينيد.

از ديدگاه شخصيت مرزي، او فردي بي ارزش و پوچ است كه چيزي براي ارايه به دنيا ندارد و با احتمال بسيار زياد در دوران كودكي نيز مورد سوء استفاده جسمي و يا جنسي قرار گرفته است.

شخصيت مرزي چگونه شكل مي گيرد؟
ديدگاه هاي مختلف روانشناسي، در خصوص تبيين نحوه ي شكل گيري اين نوع از شخصيت نظرات متفاوتي دارند.

پيشگامان نوعي از روانكاوي به نام نظريه روابط موضوعي، بر اين عقيده اند كه پايه و اساس اين نوع از شخصيت، شكل گيري يك “من نا ايمن” در دوران كودكي است.

شخصيت مرزي چگونه شكل مي گيرد؟
مولفه هاي تاثير گذار بر ناايمني
يكي از اساسي ترين مولفه هاي تاثير گذار بر ناايمني من عبارت است از دريافت بازخوردهاي بي ثبات و غير يكپارچه از جانب والدين.

به عنوان مثال در صورتي كه كودكي به دليل موفقيت هاي تحصيلي، از جانب والدينش مورد تشويق و تحسين قرار گيرد اما روابط صميمانه والد و كودك با تحسين قبلي، هماهنگ نباشد، زمينه اصلي براي شكل گيري شخصيت مرزي ايجاد مي شود.

در اين حالت كودك خود را به دليل موفقيت هايش خوب مي داند اما دقايقي پس از آن، روابط سرد و خشكي را تجربه خواهد كرد كه با تحسين هاي قبلي در تناقض است.

تداوم مستمر اين حالت در دوران كودكي منجر به درون فكني حالات والديني به كل دنيا و اطرافيان مي شود.

به عبارت ساده تر كودك تصميم مي گيرد تا طبق آنچه از والدينش اموخته و دروني كرده، دنيا را سياه يا سفيد ببيند.

بر اساس ادبيات درمان ديالكتيكي، از نظر چنين كودكي هيچ گونه سنتزي از واقعيت هاي متضاد ممكن نيست و تمامي آنچه وجود دارد يا كاملا با ارزش و يا كاملا بي ارزش است.

كليدي ترين نكات در بهبود و درمان شخصيت مرزي
اگرچه دارو درماني به منظور كاهش افكار خودكشي و اختلالات همايند مانند اضطراب و افسردگي اين بيماران تجويز مي شود اما كاهش علايم اصلي اختلال نيازمند پيروي از اصول اساسي است كه بسياري از اطرافيان شخصيت مرزي از آن ها بي خبرند.

مراقب ترس هاي شخصيت مرزي باشيد.
همانطور كه در بخش قبل گفته شد اساس شكل گيري اين نو ع از شخصيت در مفهوم “ناايمني من” قرار دارد كه نشان دهنده ي “ترس شديد” است.

ترس از طرد شدن، رها شدن و حتي مستقل شدن.

مرزي ها نسبت به هرگونه احساس رها شدگي مضطرب مي شوند و اين مساله مي تواند مانع از درمان و در موارد زيادي عود مجدد علايم شود.

بنابراين ضروري ترين نكته آن است كه احساس ايمني و امنيت را تداعي كنيد.

مراقب ترس هاي شخصيت مرزي باشيد.
هرگز چند هدف همزمان تعيين نكنيد.
تجربه ي هرگونه موفقيت براي مرزي ها مي تواند چنين ادراك شود كه ” خب حالا ديگه بهتر شده اي و نياز به مراقبت نداري”.

بنابراين علايم مجددا عود خواهند كرد.

به اين منظور لازم است در هربار، يك هدف و انتظار كاملا واضح و روشن داشته باشيد تا او بتواند آن را به پايان برساند.

شراطي را ايجاد كنيد كه او بتواند با شما و يا در نزديكي تان زندگي كند چراكه احتمال آسيب به خود همواره وجود دارد.

البته لازم است بدانيد كه در صورت بروز خشم افراطي، مشاجره با اين افراد كاملا بي فايده است و بهتر است موقعيت را ترك كنيد.

ايجاد يك سبك زندگي سالم براي اين افراد امري ضروي است.
داشتن يك سبك زندگي سالم معنادار باعث مي شود آن ها بتوانند بر احساس پوچي و بي معنايي غلبه كنند و نوسانات خلقي كمتري نشان دهند.

اين كار مي تواند عضويت در يك خيريه، شروع كردن ورزش، پيوستن به يك گروه مذهبي و.. باشد.

بر نكات مثبت زندگي تمركز كنيد.
در زندگي با شخصيت مرزي، تمركز بر نقاط منفي و يا بيماري مي تواند بسيار آسيب زا باشد.

بهتر است بر پيشرفت ها و نكات مثبت زندگي تمركز كنيد و به او اجازه دهيد تا از طريق احساس آرامش و امنيت، توانمندي هاي دروني خود را بروز دهد.

منبع: مشاوركو: مركز مشاوره روانشناسي و مشاوره آنلاين - آيا من اختلال شخصيت مرزي دارم؟