اختلالات مرتبط با مصرف مواد مخدر

اختلالاتي كه مربوط به مصرف مواد مي شوند به مواردي مي گويند كه ويژگي هاي زير را داشته باشد: ماده اي قابل سو مصرف مانند الكل باشد يا داروي تجويز شده اي كه عوارض جانبي داشته باشد.

اختلالاتي كه به مصرف مواد مربوط مي شود را به دو گروه مي توان تقسيم كرد:

اختلال مصرف مواد كه شامل وابستگي شديد به مواد و سوء مصرف آن مي باشد.
اختلالاتي كه به دليل مصرف مواد به وجود مي آيد و شامل مواردي زير مي باشد:
مسوميت مواد
محروميت از مواد
دليريوم ناشي از مصرف مواد
زوال عقل پايدار ناشي از مصرف مواد
اختلال فراموشي پايدار از مصرف مواد
اختلال پسيكوتيك ناشي از مصرف مواد
اختلال خلقي ناشي از مصرف مواد
اختلال اضطراب ناشي از مصرف مواد
اختلال كنشي جنسي ناشي از مصرف مواد
اختلال خواب ناشي از مصرف مواد
مواد مخدر و اعتياد چيست ؟
اعتياد به مصرف مواد مخدر به اختلالي مي گويند كه باعث مي شود تا فرد به دارو هايي كه از مواد مجاز يا غير مجاز ساخته شده است وابسته شوند، بايد به اين نكته توجه كنيد كه هر چيزي كه مجاز شمره مي شود مانند الكل و نيكوتين را نمي توان سالم در نظر گرفت.

هنگامي كه به اين مواد وابسته شده و معتاد شويد ديگر نخواهيد توانست مصرف مواد مخدر را به درستي كنترل كنيد و به احتمال زياد آسيب هاي بسياري ناشي از مصرف مواد مخدر به شما وارد خواهد شد.

افرادي كه اعتياد به مواد مخدر پيدا مي كنند ميل بسيار شديدي به مصرف دارو دارند، آن ها شايد تمايل داشته باشند تا مصرف مواد را ترك كنند ولي در بيشتر مواقع نمي توانند به خودي خود آن را ترك كنند.

اعتياد به مواد مخدر آسيب هاي بسياري به فرد وارد مي كند و عواقب جدي و دراز مدتي بر روي سلامت جسمي و رواني و بر روي روابط، اشتغال و قانون مي گذارد.

براي اين كه بتوانيد از مصرف مواد رهايي يابيد و بر اعتيادتان غلبه كنيد بايد به كمك پزشك، خانواده، دوستان، گروه هاي پشتيباني اقدام به درمان كنيد و برنامه ي درماني سازمان يافته و دقيقي داشته باشيد تا بر اساس آن بتوانيد ترك كنيد.

از كجا بفهميم اعتياد پيدا كرده ايم ؟
در موقعيت هاي مختلف اجتماعي افراد به صورت آزمايشي به مصرف مواد مخدر مي پردازند و در بيشتر مواقع دچار اعتياد مي شوند، براي بسياري از اشخاص مصرف مواد مخدر امري شايع و عادي مي باشد.

مواد مخدر انواع مختلفي دارند و خطر اعتياد و سرعت وابستگي به آن بسيار متفاوت مي باشد، بسياري از داروها خطر اعتياد بسيار بالايي دارند و به نسبت ساير مواد وابستگي بيشتري در فرد ايجاد مي كند.

به دليل وابستگي، شخص معتاد به مرور زمان به دوز هاي بيشتري براي مصرف مواد مخدر نياز دارد، در بيشتر مواقع ممكن است از دارو براي بهتر شدن حس و حالش استفاده كند اما هنگامي كه مصرف مواد مخدر را افزايش مي دهد ممكن است به اين نتيجه برسد كه ديگر بدون دارو نمي تواند زندگي كند و براي خوب بودن حالش بايد حتما آن را مورد مصرف قرار دهد.

زماني كه فرد تمايل به ترك داشته باشد و مصرف مواد مخدر را متوقف كند هوس ها و محرك هاي شديدي براي ايجاد مي شود و فرد احساس مي كند دچار بيماري جسمي شده است كه نشانه هاي ترك مي باشد.

علائم اعتياد به مواد مخدر
فردي كه به مواد مخدر اعتياد دارد علائم و نشانه هاي زير را در ميان جمع از خود نشان مي دهد:

احساس مي كند كه بايد به طور منظم از مواد مخدر استفاده كند و در طول روز يك يا چند بار به مصرف مواد نياز داشته باشد.
ميل بسيار شديدي به دارو دارد.
براي اين كه دارو اثر لازم را بگذارد با گذشت زمان به مقدار بيشتري نياز دارد.
بايد مطمئن باشد كه مواد مخدر به مقدار كافي دارد وگرنه مضطرب مي شود.
حتي اگر پول لازم براي خريد مواد ناشته باشد اما باز هم تلاش مي كند تا آن را تهيه كند.
به دليل مصرف دارو مسئوليت هاي كاري و تعهدات آن ها كاهش مي يابد و فعاليت هاي اجتماعي و تفريحي آن ها كمتر خواهد شد.
انجام كارهاي نامناسب مانند سرقت و دزدي براي دريافت مواد مخدر.
هنگام مصرف مواد مخدر فعاليت هاي پر خطر مانند رانندگي انجام مي دهند.
تمركز بسياري بر روي زمان دارند و انرژي خود را براي به دست آوردن مواد مخدر صرف مي كنند.
براي ترك مواد مخدر تلاش بسياري مي كنند اما با شكست رو به رو مي شوند.
علائم ترك را در زمان ترك مصرف مواد مخدر تجربه مي كند.
اختلال مصرف مواد مخدر
الف : وابستگي مواد
زماني كه شخص از نظر رواني و جسماني به مصرف مواد مخدر وابسته شود، نشانه هايي مانند علائم شناختي – رفتاري و فيزيولوژيكي در او ديده مي شود كه حاكي از آن است كه علاوه بر درگير بودن به مسائل مرتبط به مواد، به مصرف مواد نيز ادامه مي دهد. فرد بيمار به طور مداوم و تكراري از يك الگوي مصرف پيروي مي كند كه باعث مي شود به طور اجباري دارو مصرف كند، اين امر منجر به تحمل و محروميت او مي شود و هنگام مصرف نكردن مواد تحمل و صبرش كاهش مي يابد و عصبي مي شود.

وابستگي به مواد به صورت رواني و جسمي در افراد به وجود مي آيد و در بسياري از مواقع وابستگي رواني و رفتاري به صورت عادت تثبيت مي شود،

در اين حالت در فرد نشانه هاي زير مشاهده مي شود:
بيمار ميل شديد، مستمر و متناوبي به مصرف مواد مخدر دارد تا از حالت خماري درآيد و نياز جسمي يا فيزيولوژيك او رفع شود زيرا به مواد وابسته شده است.
ناتوان بودن در قطع مصرف دارو زيرا اثراتي مانند درد جسمي و غيره دارد كه براي مصرف كننده زجرآور مي باشد و نمي تواند ترك كند.
تحمل عبارت است از اين كه فرد معتاد براي اين كه به اثر مطلوب برسد به مواد بيشتري براي مصرف نياز دارد، هنگامي كه فرد مقدار مشخص هميشگي را مصرف مي كند اما تاثير قابل ملاحظه اي بر روي او نمي گذارد به اجبار مقدار مصرف مواد افزايش مي دهد.

تحمل نشانگر پاسخ به اثرات و تاثيرات مواد مخدر مي باشد كه براي رسيدن به اثر مورد نياز بايد مقادير مواد را بالاتر ببرند.

اعتياد به معني وابستگي جسمي و رواني به مواد مخدر مي باشد و چون يك اصطلاح غير علمي است زياد كارايي ندارد و به جاي آن از وابستگي دارويي يا وابستگي مواد استفاده مي كنند.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-اختلالات مرتبط با مصرف مواد مخدر