بر روي زمين چه چيزي مهم تر از توصيف يك پديده بيولوژيكي به نام عشق اول در فيزيك و شيمي مي باشد؟

“آلبرت انيشتن”

حق با انيشتن بود، علم هرگز نمي تواند شگفتي عشق را سترون كند (عشق اول يا ديگر عشق ها). مهم نيست كه ما در مورد عشق چه مي آموزيم، عشق هم چنان يكي از با معناترين و قوي ترين نيروهاي روي كره خاكي است، هم چنان كه بايد باشد.

با اين وجود، اجازه دهيد به بررسي انچه تاكنون از عشق اموخته ايم بپردازيم:

عشق اعتيادآور است

فكر كردن در مورد انكه دوستش مي داريد، مخصوصا در يك رابطه جديد، منطقه تگمنتوم شكمي (VTA) را در مغز فعال مي كند، قسمتي كه جرياني از نوروترنسميتر دوپامين (هورمون لذت نيز ناميده مي شود) را به سمت مراكز پاداش يا لذت مغز ازاد مي كند، يعني هسته دمدار و هسته اكامبنس. اين مسئله يك تاثير بالاي شبه مخدر در عاشق مي گذارد، كه مي‌تواند اعتيادآور باشد.

در همين حين، مغز درگير عشق، يك افزايش در هورمون استرس نوراپي نفرين را تجربه مي كند، هورموني كه ضربان قلب و فشارخون را افزايش مي‌دهد، و تاثير ان شبيه هنگامي است كه افراد مواد محرك اعتياداور مانند متاآمفتامين ها رو مصرف مي كنند.

براي مطالعه بيشتر:

راز شادي در ارتباط زوجين

عشق با افكار وسواسي همراه است.

مغز درگير عشق يك افت در انتقال دهنده سروتونين را تجربه مي كند. سروتونين يك احساس تحت كنترل بودن را به فرد مي دهد. هم چنين اين هورمون فرد را در مقابل احساس ترديد و ناپايداري محافظت مي كند. هنگام افت اين انتقال دهنده، احساس كنترل ما كاهش يافته و ما به طرز وسواس گونه اي بر روي آنچه احساس كنترل مارا خدشه دار مي كند گير مي كنيم، و از انجايي كه عشق به طور كلي غير قابل پيش بيني است هدف اوليه اي براي وسواس شدن و حساسيت روي ان مي شود. اصطلاح “ديوانگي در عشق” در واقع اصطلاح خلاف واقع هم نيست.

عشق مستعد رفتارهاي بي پرواست

قشر پيش پيشاني، مركز كنترل، فرمان دهي و استدلال، هنگاميكه عاشق هستيم كمتر كار مي كند. در عين حال، آميگدال، عنصر كليدي سيستم تهديد-پاسخ مغز، فعاليتش تغيير مي كند. تركيب اين تاثيرات تمايل بيشتر به خطر كردن است، و ممكن است فرد بي پرواتر به نظر برسد.

عشق و شهوت مي توانند همزمان با هم در مغز وجود داشته باشند، نه الزاما براي همان فرد.

به نظر عشق و شهوت موضوعاتي جداگانه مي آيند، اما در واقع مكانيزم هاي پاسخدهي عصبي انها در مغز بسيار با يكديگر هم پوشي دارند. انها هر دو يك احساس عالي بودن را ايجاد مي كنند، هر دو اعتياداور هستند، و هر دو مناطق مشابهي را از مغز تحت تاثير قرار مي دهند. اما انها به اندازه كافي جدا هم هستند به طوريكه شما مي توانيد كسي را دوست بداريد و همزمان نسبت به فرد ديگري احساس شهوت داشته باشيد.

در طول زمان، اين تمايز معني دار تر شده است. براي مثال، مغز افرادي كه در يك ارتباط عاشقانه طولاني مدت هستند افزايش فعاليت در پاليدوم شكمي را نشان داده اند، منطقه اي غني از اكسي توسين و وازوپرسين كه پيوند و دلبستگي طولاني مدت را تسهيل مي كند.

مردان عاشق به شدت موجودات ديداري هستند

مغر مردان عاشق نسبت به زنان در همين وضعيت فعاليت بيشتري را در كرتكش ديداري نشان داده است، و اين نشان دهنده همين حقيقت است كه بصورت كلي مردان بيشتر از زنان در شرايط رمانتيك از لحاظ ديداري تحريك مي شوند.

زنان عاشق جزئيات را به يادمي آورند.

مغز زنان عاشق فعاليت بيشتري را در هيپوكامپ نشان داده است، منطقه اي كه با حافظه در ارتباط است، بنابراين زنان در اين وضعيت جزئيات بيشتري را از ارتباط به خاطر مي سپرند. هم چنين بايد خاطر نشان كرد كه هيپوكامپ در مغز زنان درصد بيشتري از مغز را فرا مي گيرد.

تماس چشمي جادوي عشاق است.

نوزادان و عاشقان يك چيز مشترك دارند: تماس چشمي بيش از هر عامل ديگر، مجراي ارتباط هيجاني مي باشد.

زماني كه عشاق از “نگاه مجذوب” عشق خود مي گويند، اين تنها يك اصطلاح عاشقانه و شاعرانه نيست يك حقيقت بيولوژيكي است. تماس چشمي بهمراه لبخند يك تركيب خاص نيرومند را مي سازد.

در اين راستا، تعامل صدا نيز با تماس چشمي تاثير خود را مي گذارد. صدا بيش از انچه ما فكر مي كنيم اطلاعات را انتقال مي دهد، و هم چنين مي توان به تسهيل يك ارتباط هيجاني كمك كند، ولي هم چنان نسبت به ارتباط چشمي در وهله دوم قرار دارد.

بي بند و باري و يا تك همسري بودن تحت تاثير شيمي مغز قرار مي گيرند.

دانشمنداني كه به مطالعه تك همسري و بي بند وباري مي پردازند خدمت بزرگي به مخلوقات مي كنند زيرا انها اينه شگرفي را به سوي ارتباطات انساني فراهم مي اورند. يكي از انواع موش هاي صحرايي تك همسري هست و در طول زندگي تنها با يك جفت پيوند برقرار مي كند. نوع ديگر موش صحرايي (موش صحرايي مونتان) چند همسري و بي بند و بار است. تفاوت كليدي بين دو نوع موش صحرايي به نظر ژنتيكي مي ايد، البته اگر بخواهيم در نظر بگيريم كه موش هاي صحرايي از لحاظ ژنتيكي نود و نه درصد همتا هستند.

منبع:كانون مشاوران ايران-فرآيند عشق در مغز