اختلال خواب

هر انسان يك سوم زندگي خود را در خواب است. وﻗﺘـﻲ اﻓﺮاد در ﺣﺎل ﺧﻮاب هستند، ﻣﻐﺰشان ﻓﻌﺎل اﺳـﺖ و ﻓﻌـﺎﻟﻴت مغز ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﺑﺪن لازم است.

خواب و خوب خوابيدن يك نياز مهم و بسيار ضروري در زندگي است كه سبب سلامت جسمي و روحي فرد مي شود.

البته رابطه ي خواب خوب و سلامت جسمي و روحي يك رابطه ي دو سويه است.

يعني همانطور كه خواب كافي و مناسب سبب سلامت جسمي و روحي مي شود، سلامت و يا مشكلات جسمي يا روحي نيز در كيفيت خواب تاثير گذار است.

از جمله فوايد خواب
تقويت حافظه
بهبود يادگيري
رشد شناختي (افزايش تمركز)
سلامت رواني (كاهش استرس)
بهبود عملكرد سيستم ايمني و رشد
ترميم جسماني (ثابت نگه داشتن وزن بدن)
پيامدهاي اختلال خواب
ضعف حافظه
بي حوصلگي
كاهش كيفيت كارو…
از جمله تاثيرات مشكلات روحي بر كيفيت خواب نيز وجود اختلالات اضطرابي و افسردگي است كه سبب اختلال در خواب مي شوند.

برخي از مشكلات جسمي از قبيل آسم، پركاري يا كم كاري تيروئيد، بيماري‌هاي نورولوژيك همچون پاركينسون و آلزايمر، آرتروز و ضربان قلب هم در بروز اختلالات خواب تأثير دارند.

وقتي فردي خواب طبيعي نداشته باشد مي گوييم دچار اختلال خواب شده است.

اختلال خواب يكي از مشكلاتي است كه معمولا افراد كم وبيش با آن مواجه هستند اما مي توانيم با شناخت نشانه ها و علت هاي اختلال خواب تا حد زيادي آن را برطرف كنيم.

لازم است اين را نيز بدانيم كه توجه به اين نشانه ها زماني مهم است كه مدت زمان قابل ملاحظه اي وجود داشته باشند و به دفعات نسبتا زيادي روي دهند و باعث شوند كه فرد دچار ناراحتي و آشفتگي شود.

اختلالات خواب به دو دسته ي كلي بد خوابي ها (ديس سومنيا) و كژ خوابي ها (پاراسومنيا) تقسيم مي شوند.

افراد مبتلا به ديس سومنيا كمتراز حد لازم، بيشتراز حد لازم و يا در زمان نامناسب ميخوابند اما خود خواب آنها نرمال است.

در پاراسومنيا كميت و كيفيت و زمان بندي خواب اساسا نرمال است.

اما در طول خود خواب يا در طول زمان هايي كه فرد در حال به خواب رفتن يا بيدار شدن است رويدادهاي غير عادي حركتي و شناختي رخ مي دهد، مانند: كابوس و سندرم پاهاي بي قرار.

انواع بدخوابي ها (ديس سومنيا)
اختلال بي خوابي (اينسومنيا)
از جمله نشانه هاي اختلال بي خوابي مشكل در آغاز و شروع خواب است.

يعني فرد به سختي به خواب مي رود و زماني هم كه به خواب مي رود در حفظ خواب مشكل دارد و مدام در طول خواب بيدار مي شود.

بيدار شدن صبح زود و مشكل در به خواب رفتن دوباره نيز از جمله نشانه هاي بي خوابي است.

اختلال پرخوابي (هايپرسومانيا)
فرد در طول روز چندين بار مي خوابد يا چرت ميزند و خواب اصلي فرد هرروز بيش از۹ ساعت طول ميكشد اما خستگي اورا رفع نمي كند و بعد از بيدار شدن از خواب سرحال و هوشيار نيست.

به طور كلي خواب آلودگي وي باعث اختلال در عملكرد شغلي و اجتماعي فرد شده است.

حمله خواب (ناركولپسي)
به هجوم آوردن خواب حمله ي خواب مي گويند.

اين هجوم چنان شديد است كه شخص در هر موقيعتي مانند راه رفتن، حرف زدن، رانندگي يا تدريس نمي تواند مقاومت كند و كنترل ماهيچه ها را از دست مي دهد و به خواب مي رود.

حمله ي خواب ممكن است چندبار در روز تكرار شود و از چند ثانيه تا ۳۰ دقيقه طول بكشد.

توهم ، خشكي زدگي (كاهش يا از دست دادن حركت عضلاني) و فلج خواب (ناتواني در حرف زدن و حركت كردن و حتي نفس كشيدن) از جمله نشانه هاي همراه با حمله خواب است.

وقفه تنفسي در خواب (آپنه ي خواب)
قطع خواب كه سبب خواب آلودگي زياد و يا بي خوابي مي شود و اين خواب آلودگي از يك اختلال تنفسي ناشي مي شود.

قطع و يا كاهش جريان هوا در ناحيه ي بيني و دهان كه بيشتر از ۱۹ ثانيه طول مي كشد.

اين اتفاق در هر ساعت حداقل ۵ بار و در طول شب حداقل ۳۰ بار اتفاق مي افتد.

اختلال خواب و بيداري ريتم شبانه روزي
مشخصه ي اصلي اين اختلال مختل شدن دايمي و مكرر خواب است.

اين اختلال بر اثر تغيير ريتم شبانه روزي و يا عدم هماهنگي بين ريتم هاي شبانه روزي و برنامه ي خواب_بيداري، كه محيط فرد يا برنامه ي كاري يا اجتماعي ايجاب مي كند، ايجاد مي شود.

انواع كژخوابي ها (پاراسومنيا)
اختلال برانگيختگي خواب
بيدار شدن مكرر از خواب همراه با خواب گردي.

اين افراد در حين خوابگردي چهره اي فاقد احساس و چشمهايي خيره دارند و به تلاش ديگران براي بيدار كردنش واكنشي نشان نمي دهند.

وحشت شبانه
فرد به طور ناگهاني و همراه با ترس شديد و تنفس سريع و تعرق زياد از خواب بيدار مي شود و به تلاش ديگران براي آرام كردنش پاسخي نمي دهد.

همچنين روياها را به خاطر نمي آورد و نسبت به دوره اي كه اتفاق افتاده دچار فراموشي مي شود.

كابوس
ديدن روياهاي ترسناك و خطرناك در حين خواب ، بيدار شدن مكرر از خواب و ياد آوري دقيق روياها.

بعضي تمام عمر دچار كابوس هستند و بعضي ها هنگام استرس و بيماري دچار كابوس مي شوند.

هرچه استرس زندگي بيشتر باشد كابوس ها هم بيشتر مي شوند.

منبع:كانون مشاوران ايران-اختلال خواب