مشاوره توانبخشي مي تواند براي افراد سودمند باشد؟
افراد ناتوان، مبتلا به بيماري هاي رواني و ساير اختلالات روانپزشكي گاهي اوقات به كمك در جنبه هاي مختلف زندگي خود نياز دارند از جمله محيط هاي كاري، زندگي، اجتماعي و يادگيري. يكي از رويكردهايي كه مي تواند به اين افراد در مديريت علائم و بهبود عملكرد كمك كند، به عنوان توانبخشي رواني اجتماعي شناخته مي شود.

مشاوره توانبخشي يك رويكرد درماني است كه براي كمك به بهبود زندگي افراد مبتلا به بيماري رواني طراحي شده است. هدف آن آموزش مهارت‌هاي عاطفي، شناختي و اجتماعي است تا به آنها كمك كند تا حد امكان مستقل در جوامع خود زندگي و كار كنند.

تاريخچه توانبخشي رواني اجتماعي
قبل از دهه‌هاي ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، غيرعادي نبود كه افراد مبتلا به بيماري‌هاي رواني جدي در نهادها قرار گيرند. رويكرد درمان مسائل مربوط به سلامت روان از آن زمان تا كنون تغيير قابل ملاحظه اي داشته و منجر به نهاد زدايي شده است.

امروزه بر كمك به افرادي كه داراي شرايط سلامت روان هستند، تاكيد مي شود كه تا حد امكان مستقل زندگي كنند و به طور كامل در جوامعي كه در آن زندگي مي كنند ادغام شوند.

در حالي كه ننگ پيرامون بيماري رواني هنوز وجود دارد، توانبخشي رواني-اجتماعي تلاش مي كند به كاهش تعصب و تقويت شمول اجتماعي كمك كند. اين رويكرد از آنچه به عنوان مدل بهبودي بيماري رواني شناخته مي شود، استفاده مي كند.

بهبودي كامل اغلب هدف است، اما به‌عنوان يك فرآيند به‌جاي يك نتيجه در نظر گرفته مي‌شود. توانبخشي رواني اجتماعي بر توانايي فرد براي بهبودي متمركز است. و بر ارائه توانمندسازي، شمول اجتماعي، حمايت و مهارت هاي مقابله اي متمركز است.

زندگي هر فردي منحصر به فرد است و توانبخشي رواني-اجتماعي مي تواند به افراد مبتلا به بيماري رواني كمك كند تا معنا، اميد و رشد را بدون توجه به توانايي ها يا تأثيرات شرايط بيابند.

مشاوره توانبخشي رواني اجتماعي
اهداف توانبخشي رواني اجتماعي
صرف نظر از اينكه خدمات رواني اجتماعي چه شكلي دارند، اهداف اصلي شامل كمك به افراد در اين احساس است:

توانمند : هر فردي بايد احساس كند كه مي‌تواند اهداف خود را تعيين كند و از قدرت و استقلال براي پيگيري آن اهداف برخوردار باشد.
اميدوار : ممكن است افراد در نتيجه وضعيت خود احساس تضعيف كنند. توانبخشي بر كمك به مراجعان براي احساس اميدواري نسبت به آينده تمركز دارد.
ماهر : هدف توانبخشي آموزش مهارت هايي است كه به آنها كمك مي كند شرايط خود را مديريت كنند و زندگي اي را كه مي خواهند زندگي كنند. اين شامل مهارت هاي زندگي، مهارت هاي كاري، مهارت هاي اجتماعي و غيره است.
پشتيباني شده : متخصصان سلامت روان به مشتريان كمك مي كنند تا روابط و ارتباطات اجتماعي را در جامعه خود ايجاد كنند.
اصول مشاوره توانبخشي
تعدادي از اصول كليدي مشاوره توانبخشي رواني-اجتماعي وجود دارد كه به نحوه برخورد متخصصان بهداشت رواني كه در اين زمينه كار مي كنند به كار خود كمك مي كند. اين اصول عبارتند از:

همه مردم پتانسيل هايي دارند كه مي توان آنها را توسعه داد.

مردم حق تعيين سرنوشت دارند.
تاكيد بر نقاط قوت فرد به جاي توجه به علائم بيماري.
نيازهاي هر فرد متفاوت است.
خدمات حرفه اي بايد متعهد باشد و تا حد امكان در يك محيط عادي انجام شود.
تمركز بر مدل اجتماعي مراقبت (در مقابل مدل پزشكي) وجود دارد.
به جاي تثبيت بر گذشته، بر زمان حال متمركز است.
درمان‌هاي توانبخشي رواني-اجتماعي چند رشته‌اي و اغلب ماهيت زيست‌رواني-اجتماعي هستند. اين ديدگاه تشخيص مي‌دهد كه بيماري رواني بر بخش‌هاي مختلف زندگي از جمله سيستم‌هاي بيولوژيكي، اجتماعي و روان‌شناختي تأثير مي‌گذارد. نه تنها هر يك از اين سيستم ها تحت تأثير سلامت روان هستند، بلكه به طور جدايي ناپذيري به هم مرتبط هستند. هنگامي كه چيزي بر يك منطقه تأثير مي گذارد، مطمئناً بر ساير مناطق نيز تأثير مي گذارد.

با توجه به اين موضوع، مشاوره توانبخشي رواني-اجتماعي رويكردي كاملاً فردي دارد و تشخيص مي دهد كه ساير متخصصان بهداشت روان و پزشكان ممكن است براي مشاركت در روند درمان مورد نياز باشند. مراقبت فردي ممكن است به تركيبي از خدمات و درمان موثر نياز داشته باشد. اين اغلب مستلزم تسهيل دسترسي به مراقبت از حوزه هاي مختلف است.

براي مثال، يك فرد مبتلا به يك بيماري رواني ممكن است به خدمات توانبخشي رواني اجتماعي نياز داشته باشد كه مهارت‌هاي اساسي زندگي و اجتماعي را هدف قرار مي‌دهد، اما ممكن است به درمان شامل دارو و روان‌درماني نيز نياز داشته باشد. درمان وضعيت آنها علائم خاص فرد را هدف قرار مي دهد، در حالي كه توانبخشي بر روند بهبودي و ادغام مجدد متمركز است.

رويكرد تيمي تضمين مي كند كه فرد به ابزارها و منابع مورد نياز براي دستيابي به اهداف اعلام شده دسترسي دارد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-مشاوره توانبخشي | مزايا و معايب توانبخشي رواني اجتماعي