رفتار انحرافي به عنوان اقداماتي گفته مي شود كه هنجارهاي اجتماعي را نقض مي كند، كه شامل قوانين اجتماعي غيررسمي يا انتظارات و قوانين رسمي تر اجتماعي باشد. از سوي ديگر، رفتار قابل قبول اجتماعي به اعمالي اطلاق مي‌شود كه عموماً براي انجام آن در حضور افراد ديگر مناسب تلقي مي‌شوند.

اين مقاله به بررسي علل رفتار انحرافي و تفاوت آن با رفتار قابل قبول اجتماعي مي پردازد. همچنين انواع مختلفي از رفتارهاي انحرافي و اينكه چگونه برخي از رفتارها، مانند اعتياد، از مقبوليت اجتماعي تا انحرافي را شامل مي شود را پوشش مي دهد.

علل رفتار انحرافي
نظريه‌هاي مختلفي وجود دارد كه توضيح مي‌دهد چرا افراد درگير رفتارهاي انحرافي مي‌شوند، از جمله تبيين‌هاي روان‌شناختي، بيولوژيكي و جامعه‌شناختي.

در واقعيت، احتمالاً عوامل زيادي در رفتار انحرافي نقش دارند. اينها شامل ژنتيك، شخصيت، تربيت، محيط و تأثيرات اجتماعي است.

همچنين توجه به اين نكته مهم است كه آنچه انحراف تلقي مي شود مي تواند از فرهنگي به فرهنگ ديگر متفاوت باشد. عوامل ديگر – از جمله جنسيت و وضعيت اجتماعي-اقتصادي – نيز بر قوانين و انتظارات اجتماعي غيررسمي و نانوشته اي تأثير مي گذارند كه انتظار مي رود مردم با آنها مطابقت داشته باشند.

رفتار انحرافي
توضيحات روانشناختي
نظريه‌هاي روان‌شناختي رفتار انحرافي از ديدگاه‌هاي مختلفي سرچشمه مي‌گيرند. به عنوان مثال، رويكرد روانكاوانه ممكن است نشان دهد كه همه مردم تمايلات سركوب شده و ناخودآگاهي دارند كه منجر به انحراف اجتماعي مي شود .

از سوي ديگر، نظريه‌هاي يادگيري ممكن است نشان دهند كه اين رفتارها با مشاهده رفتارهاي انحرافي ديگران آموخته مي‌شوند. در زمينه مصرف مواد، اين نشان مي دهد كه افراد در نتيجه مشاهده مصرف مواد توسط افراد ديگر، شروع به استفاده از مواد مخدر يا سوء استفاده از الكل مي كنند. تحقيقات نشان مي دهد كه تأثيرات اجتماعي مي تواند نقش مهمي در شروع مصرف مواد و اعتياد داشته باشد.

توضيحات بيولوژيكي
توضيحات بيولوژيكي براي انحراف نشان مي دهد كه تأثيرات ژنتيكي نقش مهمي در رفتار انحرافي دارد. براي مثال، وقتي صحبت از اعتياد به ميان مي آيد، تحقيقات نشان داده است كه ژن ها نقش مهمي در ايجاد مشكلات مصرف مواد دارند.

تحقيقات نشان مي دهد كه بين ۴۰ تا ۶۰ درصد از خطر ابتلا به اعتياد به دليل ژنتيك است.

ژنتيك نيز بر خلق و خو و شخصيت كلي تأثير دارد. اين ويژگي ها و ويژگي ها ممكن است بر احتمال انجام رفتار انحرافي تأثير بگذارد.

تبيين هاي جامعه شناختي
يك توضيح جامعه‌شناختي نظريه كرنش مرتون است كه نشان مي‌دهد بين اهداف جامعه و ابزارهايي كه مردم براي رسيدن به آن اهداف دارند تنش وجود دارد. در نتيجه، مردم اغلب به رفتارهاي انحرافي (مانند دزدي يا فروش مواد مخدر) به عنوان راهي براي دستيابي به آرمان هاي اجتماعي قابل قبول اجتماعي (مانند داشتن ثروت) روي مي آورند.

خلاصه
رفتار انحرافي مي تواند دلايل مختلفي داشته باشد. عوامل ژنتيكي، رواني و جامعه شناختي همگي مي توانند بر انواع مختلف انحرافات اجتماعي تأثير بگذارند.

استرس مفيد يا يوسترس
استرس مفيد يا يوسترس
اعتياد و رفتار انحرافي
اعتياد – از الكل گرفته تا قمار و رابطه جنسي – مي تواند شامل رفتار قابل قبول اجتماعي يا رفتار انحرافي اجتماعي باشد. نوشيدن يك يا دو نوشيدني بعد از كار يك شكل قابل قبول اجتماعي از مصرف الكل است. مست شدن و سپس اقدام به رانندگي به منزل، رفتار انحرافي محسوب مي شود.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-رفتار انحرافي چيست؟