آسيب هاي عاطفي و رواني

وقتي اتفاقات بدي رخ مي دهد، مدتي طول مي‌كشد تا بر درد غلبه و دوباره احساس امنيت پيدا كنيد. اما با تدابير خودياري و پشتيباني مي توانيد سريع‌تر بهبود پيدا ‌كنيد.

آسيب هاي عاطفي و رواني چيست؟
آسيب‌هاي عاطفي و رواني نتيجۀ رويدادهاي استرس‌زاي فوق‌العاده‌اي است كه احساس امنيت شما را از بين مي‌برد و باعث مي‌شود احساس كنيد كه در يك دنياي خطرناك و ناامن هستيد.

آسيب رواني شما را با احساسات ناراحت كننده، خاطرات و اضطراب‌هايي درگير مي‌كند كه تمامي ندارند. همچنين احساس بي‌حسي، سِرشدن و ناتواني در اعتماد به ديگران در شما ايجاد مي‌كند.

اگرچه تجارب آسيب زا اغلب وقتي ايجاد مي‌شود كه زندگي يا امنيت شما تهديد شود، اما هر موقعيتي كه باعث شود شما احساس غم و انزوا كنيد، حتي اگر آسيب فيزيكي هم به همراه نداشته باشد مي تواند منجر به حادثه و شوك شود.

تجربۀ ذهني و عاطفي شما از رويداد است كه آسيب زا بودن آن را تعيين مي كند. هر چه بيشتر احساس ترس و درماندگي كنيد، احتمال آسيب ديدن شما بيشتر است.

آسيب هاي عاطفي و رواني ناشي از موارد زير است:
رويدادهاي ناگهاني، مانند تصادف، جراحت يا حمله خشونت بار، به خصوص اگر غيرمنتظره باشد يا در دوران كودكي اتفاق افتاده باشد.

استرس مداوم و بي امان، مانند زندگي در منطقه‌اي پر از جنايت، مبارزه با بيماري خطرناك يا تجربه رويدادهاي آسيب زا كه به طور مكرر رخ مي دهند، مانند زورگيري، خشونت خانگي، يا بي‌توجهي در دوران كودكي.

برخي از علل نيز معمولاً ناديده گرفته مي شوند، مانند جراحي (به ويژه در ۳ سال اول زندگي)، مرگ ناگهاني يكي از نزديكان، از هم پاشيدگي يك رابطۀ مهم يا يك تجربه عميقاً نااميدكننده.

مقابله با آسيب‌هاي ناشي از بلاهاي طبيعي يا انسان‌ساز چالش‌هاي منحصربه‌فردي را به همراه مي‌آورد. حتي اگر شما مستقيماً درگير رويداد نباشيد.

در واقع، بسيار بعيد است كه هيچ يك از ما قرباني مستقيم يك حملۀ تروريستي، سقوط هواپيما يا تيراندازي جمعي شويم، اما همۀ ما مرتباً تصاوير وحشتناكي از قربانيان اين گونه حوادث را در رسانه هاي اجتماعي و منابع خبري مي‌بينيم. مشاهدۀ مكرر اين تصاوير بر سيستم عصبي شما غلبه و استرس آسيب زا ايجاد مي كند.

علت اين حوادث هر چه كه باشد، زمان آن چه نزديك باشد چه مربوط به سال هاي دور، با درمان مي‌توانيد بر آن غلبه كرده و به زندگي خود ادامه دهيد.

حوادث دوران كودكي و خطر آسيب در آينده
اگرچه رويدادهاي آسيب زا ممكن است براي هركسي اتفاق بيفتد، اما اگر شما در گذشته به خاطر وقوع يك رويداد خاص تحت فشار استرس سنگيني قرار گرفته باشيد، احتمال اينكه در مواجهه با رويداهاي مصيبت ‌بارِ زمان حاضر دچار آسيب شويد بيشتر مي‌شود. آسيب دوران كودكي مي تواند ناشي از هر چيزي باشد كه احساس امنيت كودك را مختل كند، از جمله:

محيط ناپايدار يا ناامن
جدايي از پدر و مادر
بيماري جدي
روش هاي پزشكي آسيب‌زا
آزار جنسي، فيزيكي يا كلامي
مشكلات درسي و رفتاري در مدرسه
خشونت خانگي
بي توجهي
تجربۀ تلخ در دوران كودكي مي تواند منجر به يك اثر شديد و طولاني مدت شود. اگر مشكلات دوران كودكي حل نشود، احساس ترس و درماندگي به بزرگسالي منتقل مي شود و زمينه را براي آسيب هاي بيشتر فراهم مي كند.

با اين حال، حتي اگر آسيب‌هاي روحي شما سال‌ها پيش اتفاق افتاده باشد، راهكارهايي وجود دارد كه مي‌توانيد براي غلبه بر درد از آن ها كمك بگيريد. ياد بگيريد كه به ديگران اعتماد كرده، با آن ها ارتباط برقرار كنيد و به اين شكل تعادل عاطفي خود را به دست آوريد.

علائم آسيب هاي عاطفي و رواني
همه ما به طرق مختلف به اتفاقات وحشتناك واكنش نشان مي دهيم و طيف وسيعي از واكنش هاي فيزيكي و احساسي را تجربه مي كنيم. هيچ كدام از احساس‌ها، افكار يا پاسخ‌ «درست» يا «نادرست» نيستند، بنابراين واكنش هاي خود يا ديگران را قضاوت نكنيد. پاسخ‌هاي شما واكنش‌هاي عادي به رويدادهاي غيرعادي هستند.

علائم عاطفي و رواني:
شوك، انكار يا ناباوري
گيجي، مشكل در تمركز
عصبانيت، تحريك پذيري، نوسانات خلقي
اضطراب و ترس
گناه، شرم، سرزنش خود
كناره گيري از ديگران
احساس غم يا نااميدي
احساس قطع ارتباط يا بي حسي
علائم فيزيكي:
بي خوابي يا كابوس
خستگي
زود به زود مبهوت شدن
مشكل در تمركز
ضربان قلب تند
سرگيجه و بي قراري
داشتن درد
تنش عضلاني

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-آسيب هاي عاطفي و رواني