پدر و مادر و نحوه فرزند پروري آنان تاثير بسيار زيادي در شكل گيري شخصيت فرزندان دارد. بنابراين بد رفتاري پدر و مادر مي تواند باعث آسيب به شخصيت فرزندان مي شود، اين مقاله به بررسي رفتار والدين مي پردازد، بنابراين اين مقاله را از دست ندهيد.

دسته بندي هاي متنوعي از شيوه هاي فرزند پروري ارائه شده كه شيوه فرزند پروري سهل گيرانه، مقتدرانه و مستبدانه، سه سبك رايج فرزند پروري است كه توسط باومريند (1971) ارائه شده اند.

اين دسته بندي ها بر اساس پاسخگو بودن والدين و قانونمندي آن ها رائه شده است.

پاسخگو بودن به اين معني است كه آن ها به تفاوت هاي بين فردي بچه ها و نيازهاي رشدي متفاوت آن ها، حساس هستند.

قانونمندي هم به اين معني است كه والدين محدوديت و قوانيني براي رفتار فرزندانشان ايجاد كنند و در صورت تخلف از اين قوانين، با آن ها قاطعانه برخورد كنند.

سبك هاي فرزند پروري
اين ويژگي سه سبك فرزند پروري را ايجاد نموده است:

والدين مقتدر كه داراي بالاترين سطح از پاسخگو بودن و سطوح بالايي از قانونمندي و انضباط هستند.
سبك فرزند پروري مقتدرانه، ايده آل ترين شيوه فرزند پروري است. والدين مقتدر داراي ويژگي هايي از جمله: انتظارات واضح، محدوديت منطقي و سطوح بالايي از گرمي و حمايت از نيازهاي رشدي كودكان، هستند.

والدين سهل گير كه تركيبي از پاسخگو بودن بالا و قانونمندي پايين را به كار مي برند.
اين والدين روابط عاطفي بسيار شديدي با فرزندان خود دارند و در عين حال كنترل كمي بر رفتار آن ها اعمال مي كنند. اين والدين اگرچه در اغلب اوقات روابط بدي با فرزندانشان ندارند، ولي نظم و قانوني هم براي فرزندانشان ايجاد نمي كنند. بنابراين مي توان گفت كه اين والدين نقش جدي و پررنگي در تعليم و تربيت فرزندانشان ندارند.

والدين مستبد كه داراي سطوح پاييني از پاسخگو بودن هستند و در مقابل قانونمندي بالايي را ارائه مي دهند.
چنين والديني، قوانين سخت و غير منطقي براي رفتار فرزندان خود فراهم مي كنند. آن ها انتظار دارند فرزندانشان بدون چون و چرا دستوراتشان را اجرا كنند و در صورت عدم اطاعت، تنبيه سختي براي آن ها فراهم مي كنند. به طور كلي اين والدين روابط ضعيفي با فرزندانشان دارند و روابط عاطفي كمي با آن ها برقرار مي كنند.

سبك فرزند پروري مستبدانه
مي تواند آسيب هاي زيادي را به فرزندان وارد كند. در واقع بيشتر مشكلات كودكان ناشي از سبك فرزند پروري ناكارآمد والدين است.

انعطاف ناپذير بودن والدين و سفت و سخت بودن آن ها و طرد دائمي فرزندان و بي تفاوت بودن نسبت به نيازهاي عاطفي و رواني آن ها مي تواند منجر به مشكلات رواني مختلف در كودكان شود و سبب شود كه كودكان در زندگي آينده خود با مشكلات بسياري مواجه شوند. اينگونه والدين كه به عنوان والدين سمي شناخته مي شوند با ايجاد فضاي سمي در خانواده، باعث صدمات بلند مدت عاطفي، رواني و ذهني بر كودكانشان مي شوند.

مشكلاتي مثل افسردگي، از دست دادن اعتماد به نفس و عزت نفس، احساس بي ارزش بودن، تكانشي و پرخاشگري، اضطراب و استرس مداوم، افت تحصيلي و غيره از جمله پيامدهاي شيوه فرزند پروري مستبدانه مي باشد.

خصوصيات والدين مستبد و سمي
كنترل گري بيش از حد
والدين سمي كنترل بسيار زيادي روي فرزندانشان اعمال مي كنند و تلاش مي كنند كه از ريز جزئيات فعاليت هاي او آگاه باشند، اينگونه والدين هيچ گونه آزادي عملي به فرزندانشان نمي دهند و به دليل اينكه مبادا فرزندشان دست از پا خطا كند مدام او را تحت نظر قرار دارند، فعاليت هاي فرزندشان را بسيار محدود مي كنند و در هر زمينه اي براي او تعيين تكليف مي كنند.

منبع:كانون مشاوران ايران-چگونه با والدين مستبد و سمي كنار بياييم؟