اسباب بازي مي تواند در بازي كودك نقش حايز اهميتي را ايفا كند ، و در نوع بازي و طرز بازي كردن كودكان تأثير بگذارد . تعداد اسباب بازي يكي از عوامل مؤثر در بازي است . هنگامي كه كودكان تعداد كمتري اسباب بازي را در اطراف خود دارند ، بيشتر با يكديگر بازي مي كنند ، اما شيطنت هاي آن ها افزايش مي يابد . متعدد بودن اسباب بازي به صورت محرك عمل مي كند و كودكان را به اكتشاف و بازي هاي ساختماني و تخيلي تشويق مي كند . نوع اسباب بازي نيز بر بازي تأثير مي گذارد . به عنوان مثال : بعضي از اسباب بازي ها باعث مي شود كه كودك در هنگام بازي با آن ها صحبت كند . اسباب بازي هايي مانند ؛ عروسك ، خانه ، مزرعه ، حيوانات ، ماشين و … كودكان را به بازي هاي تخيلي سوق مي دهد . اسباب بازي هايي مانند سرسره ، نردبان ، دوچرخه ، كودكان را به بازي هايي تشويق مي كند كه معمولا باعث تمرين عضلات بزرگ مي شود . اسباب بازي هايي كه شكل كامل شده اي را ندارند و كودك مي تواتد به دل خواه خود آن ها را شكل بدهد يا تغييراتي در آن ايجاد كند و يا چيزي با آن بسازد بيشتر مورد علاقه ي كودكان قرار مي گيرد و باعث خلاقيت آن ها مي شود . اسباب بازي ها مي توانند حتي به صورت يك عامل خارجي كه طبق آن كودك اعمال خود را نظم مي دهد ، مؤثر واقع شوند . به عنوان مثال : هنگامي كه كودك با طناب بازي مي كند ، خود را وادار به انجام حركات خاصي مي كند كه با ويژگي هاي طناب مطابقت دارد ، يعني سعي مي كند تا با ويژگي هاي آن سازگار شود . اين سازگاري پيش درآمد سازگاري هاي ديگري است كه كودك به مرور زمان به آن دست خواهد يافت .

براي مطالعه بيشتر:

كودك و بازي و ديگر هيچ

پنج روش براي مديريت وسايل و اسباب بازيهاي كودك شما

عروسك يكي از اسباب بازي هاي مورد علاقه ي كودكان است . بسياري از پژوهشگران بر اين باورند ، عروسك هاي پارچه اي كه شكل حيوانات را دارند به كودك آرامش مي بخشند . اين فرضيه اگرچه هنوز اثبات نشده است ، اما ديده مي شود كه كودكان در غياب مادر به در دست گرفتن اين نوع عروسك ها و يا هر شئ آشنايي گرايش دارند . عروسك بيشتر در بازي هاي تخيلي مورد استفاده ي كودك قرار مي گيرد و جايگزين يك كودك ، بزرگسال و يا حتي كودكي بزرگتر مي شود . بعضي از كودكان با عروسك بازي نمي كنند و در بعضي از پسران ديده مي شود كه به بازي با عروسك مي پردازند . كودكان در سنين چهار تا دوازده سالگي ، با عروسك بازي مي كنند . اسباب بازي ها ، اين امكان را براي كودك فراهم مي نمايد تا كودك به اكتشاف بپردازد . مهارت هاي حركتي و ادراكي را به دست بياورد ، دنياي تخيلي خود را به تقليد از دنياي بزرگسالان بسازد و به اين ترتيب با زندگي ، كار و روابط بزرگسالان آشنا شود . با رشد كودك و مهارت هاي او نوع اسباب بازي هاي مورد نياز او نيز تغيير مي كند .

انتخاب اسباب بازي لازم است كه با توجه به نكات زير انجام مي گيرد : ايمني اسباب بازي را نبايد از نظر دور داشت . اسباب بازي هايي كه به دليل شكستني بودن يا داشتن ناصافي هايي باعث مجروح شدن دست كودك شوند ، همچنين اسباب بازي هايي كه قطعات كوچك داشته باشند ، يا قسمت هايي از آن كنده شود و ممكن است كودك آن ها را به دهان بگذارد و ببلعد ، براي كودكان خطرناك است . همچنين اسباب بازي بايد با فرهنگ و ارزش هاي جامعه هماهنگي داشته باشد . تناسب اسباب بازي با سن كودك نيز نكته ي ديگري است كه بايد در انتخاب اسباب بازي رعايت شود . كودك در هر مرحله اي از رشد ، به بازي هاي خاصي مي پردازد و به وسايلي براي پرداختن به اين بازي ها احتياج دارد . با اين وجود ، اسباب بازي هايي هستند كه براي سنين مختلف ، مي توانند مناسب باشند .

از بدو تولد تا پايان يك سالگي

پس از تولد ، پيش از هرگونه تحركي ، قوه ي بينايي و برخي از مهارت هاي نوزاد تنظيم مي شود . پس او نياز به اسباب بازي دارد كه اين دو وجه را تقويت كند . نوزاد در هنگام تولد ديدي كامل ندارد و به تدريج قوه ي بينايي اش تكميل مي شود . به همين دليل براي شروع بايد اشكال و اشياء گوناگون را به او نشان دهيد تا توجه او به سمت آن ها جلب شود . به عنوان مثال : اشكال سياه و سفيد و يا اشيايي كه داراي خطوطي با رنگ هاي متفاوت مي باشند ، باعث مي شوند كه كودك وجه تمايز ميان آن ها را دريابد يكي ديگر از اشيايي كه براي نوزاد يك تا سه ماهه توصيه مي شود ، آينه هاي نشكن و ايمني است كه به نرده هاي تخت يا ديواره گهواره كودك نصب مي شود . همچنين جغجغه ؛ كه كودك در اين سن تمايل دارد آن را محكم در دست بگيرد و تكان بدهد . در سنين چهار تا هفت ماهگي ؛ قوه ي بينايي نوزاد كامل تر مي شود و حركات بدني او پيشرفت بيشتري مي كند . اگر توپي را به سوي او قل دهيد ، خط سير توپ را با چشمانش دنبال مي كند . او مدت هاي زيادي را محو تماشاي خود در آينه مي شود . در اين سن نوزادان تمايل زيادي به لمس اجسام نرم و اسباب بازي هاي پارچه اي و صدا دار دارند . بنابراين استفاده از كتاب هاي پارچه اي و عروسك هاي نرم و صدا دار را توصيه مي كنيم . در سنين هشت تا دوازده ماهگي ؛ مي توان از اسباب بازي هايي كه اندازه ي بزرگتري را دارند استفاده كرد ؛ البته اسباب بازي هايي كه كودك با فشار دگمه هاي آن مي توند صداهاي گوناگوني بشنود ،(busy boxes) براي اين گروه سني بسيار سرگرم كننده مي باشد. همچنين اسباب بازي هايي كه با فشار دادن ، باز و بسته كردن و ايجاد صدا ، كودك را مشغول مي كنند نيز براي آن ها مناسب مي باشد . زيرا كودك با كمك اين اسباب بازي ها عوامل و دلايل را مي آموزد . در ضمن عروسك هاي بزرگ نيز براي كودك جالب هستند .

وسايل آشپز خانه ، تلفن ، اسباب بازي و عروسك هايي با لباس هاي متفاوت خلاقيت كودكان را افزايش مي دهند .

منبع : كودك و نوجوان-اسباب بازي مخصوص سنين مختلف