رفتار با كودك بيش فعال چگونه است؟ مهم ترين نكات فرزندپروري كودك بيش فعال؟ عاقبت بچه هاي بيش فعال چيست؟ زندگي با كودك مبتلا به اختلال بيش فعالي يا كمبود توجه و تمركز (ADD و يا ADHD) مي تواند ملال آور و ناراحت كننده باشد، اما به عنوان والدين كارهاي زيادي وجود دارد كه مي توانيد براي كمك به كنترل و كاهش علائم انجام دهيد. با كمك به كودكتان، نشان مي دهيد كه مي تواند به چالش هاي روزمره غلبه كرده و انرژي خود را در عرصه هاي مثبت بگذارد تا آرامش بيشتري به خانواده به ارمغان بياورد.

خصوصيات بچه هاي بيش فعال
كودكان مبتلا به ADHD عموما نقص در عملكرد اجرايي دارند، اين علائم شامل موارد زير مي باشد:

توانايي فكر كردن و برنامه ريزي را از دست ميدهد.
نمي تواند برنامه هاي خود را سازمان دهي كند.
كنترل آگاهانه و به اتمام رساندن كارها را ندارد.
اين بدين معني است كه شما بايستي به عنوان مدير بالاي سر او بايستيد تا بتواند تا زماني كه كودك شما به تدريج مهارت هاي اجرايي خود را بدست بياورد.
اگرچه علائم و نشانه هاي ADHD مي تواند چيزي جز خشم و ناراحتي نباشد، اما مهم است به ياد داشته باشيد كه كودكان مبتلا به ADHD كه شما را ناديده مي گيرند، اذيت مي كنند و باعث سرافكندگي شما مي شوند، آگاهانه اين كارها را انجام نمي دهند. كودكاني با اختلال ADHD مي خواهند بدون سر و صدا يكجا بنشينند، آنها مي خواهند اتاق هاي خود را تميز و مرتب كنند، آنها مي خواهند كه هر كاري را كه والدينشان به آنها مي گويند را انجام دهند اما نمي دانند چگونه بايد همه اين كارها را بكنند. اگر شما اين مساله را به ذهنتان بسپاريد كه همان اندازه كه براي شما داشتن كودك مبتلا به ADHDملال آور و طاقت فرسات، براي خود كودك نيز ملال آور است، نشان دادن عكس العمل به شيوه هاي مثبت تر و حمايت گرانه تر خيلي آسان تر خواهد بود.

ADHD و خانواده شما
قبل از اين كه بتوانيد والديني موفق در نگهداري كودكي با اختلال ADHD بشويد، لازم است اثرات نشانه ها و علائم كودكتان را بر خانواده در مجموع بدانيد. كودكان با اختلال ADHD مجموعه اي از علائم و رفتارهايي را از خود نشان مي دهند كه مي تواند زندگي خانوادگي را مختل كند. آنها اغلب دستورالعمل هاي والدين را نمي شوند، بنابراين، از اين دستورالعمل ها اطاعت هم نمي كنند. آنها بي سازمان بوده و به راحتي حواسشان پرت مي شود كه باعث معطل شدن و منتظر ماندن اعضاي خانواده مي شوند و يا اينكه پروزه هاي را شروع مي كنند و يادشان مي رود كه آنها را به اتمام برسانند- چه برسد به اينكه بخواهند بعد از انجام كار تميزكاري كنند. كودكاني با مسائل تكانشي اغلب مكالمات را قطع مي كنند، در زمان هاي نامناسب خواستار توجه مي شوند و قبل از اينكه فكر كنند صحبت مي كنند كه باعث مي شود چيزهاي ناخوشايند و يا خجالت آور بگويند. معمولا بردن آنها به رختخواب و خواباندنشان كاري سخت است. كودكان بيش فعال ممكن است اسباب و واثاثيه خانه را تخريب كرده و يا حتي كارهايي انجام دهند كه سلامت جسمي آنها را به خطر بيندازد.

به علت اين رفتارها، خواهر و برادر هاي كودكاني با اختلال ADHD با چالش هاي زيادي روبرو هستند. به خواسته هاي آنها كمتر از خواسته هاي كودك ADHD توجه مي شود. ممكن است زماني كه آنها مرتكب اشتباه مي شوند، به شدت مجازات شوندو اينكه ممكن است موفقيت آنها كمتر جشن گرفته شده و يا به بعد موكول شود. ممكن است آنها به عنوان دستيار والدين به كار گرفته شوند- و اگر خواهر و يا برادر مبتلا به ADHD كه تحت نظر آنها بود، بد رفتاري كند، اينها مورد سرزنش قرار مي گيرند. در نتيجه، خواهر و برادر يك كودك مبتلا به ADHD ممكن است به جاي عشق و علاقه به كودك، از خود حسادت و خشم نشان دهد.

نياز به كنترل و نظارت بر يك كودك مبتلا به ADHD مي تواند هم به صورت فيزيكي و هم به صورت ذهني خسته كننده باشد. ناتواني كودك شما براي شنيدن مي تواند منجر به خستگي شود و اين خستگي نيز به خشم منتهي شود- در پي احساس گناه از عصباني بودن از كودكتان. رفتار كودك شما مي تواند شما را مضطرب و پر از استرس كند. اگر تفاوت اساسي بين شخصيت شما و كودكتان كه از ADHD رنج مي برد، وجود داشته باشد، پذيرش رفتار آنها براي شما بسيار سخت خواهد بود. به منظور مقابله با چالش هاي بزرگ كردن يك كودك مبتلا به ADHD شما بايستي قادر به هدايت تركيبي از دلسوزي و مداومت باشيد. زندگي در خانه اي كه هم عشق و هم ساختار عرضه مي كند، بهترين چيز براي كودك و يا نوجواني است كه در حال يادگيري مديريت ADHD است.

توصيه شماره يك به والدين كودكان ADHD:

ديد مثبت و تندرستي خود را حفظ كنيد. به عنوان يك والدين، شما زمينه را براي سلامتي جسماني و عاطفي كودكتان فراهم مي كنيد. شما بر بسياري از عواملي كه مي تواند به طور مثبت بر علائم اختلال كودكتان تاثيرگذار باشند، كنترل داريد.

– حفظ نگرش مثبت.بهترين دارايي براي كمك به كودك شما براي مقابله با چالش هاي ADHD نگرش مثبت تر و احساس همدردي است. زماني كه شما آرام هستيد و تمركز داريد، شما احتمالا توانايي بيشتري براي ارتباط برقرار كردن با كودكتان داريد كه به او كمك مي كند او نيز آرامش پيدا كرده و بتواند تمركز كند.

– موارد را در چشم انداز نگه داريد. به ياد داشته باشيد كه رفتار كودك شما به خاطر اختلال است. اغلب اوقات عمدي نيست. به حس شوخ طبعي خود ادامه دهيد. آنچه كه امروز شرم آور است، ممكن است ده سال بعد يك داستان خنده دار خانوادگي باشد.

– چيزهاي كوچك را بزرگ نكنيد و مصالحه جو باشيد.يك كار انجام نشده زماني كه كودكتان دو كار ديگر را به همراه تكاليف مدرسه به اتمام رسانده باشد، مساله ي چندان مهمي نيست. اگر شما كمال گرا هستيد، نه تنها دائما ناراضي خواهيد بود بلكه همچنين انتظارات نا ممكن براي كودك مبتلا به ADHD خود ايجاد خواهيد كرد.

– كودك خودتان را باور داشته باشيد.در مورد هر چيزي كه در رابطه با كودك شما مي تواند مثبت، ارزشمند و يا منحصر بفرد باشد فكر كنيد و يا ليستي از اينها را تهيه كنيد. اعتماد كنيد كه كوكتان مي تواند ياد بگيرد، تغيير كند، بزرگ و بالغ شود، و به موفقيت دست پيدا كند. به اين اعتماد فكر كنيد و به عنوان يك كار روزانه موقع مسواك زدن و يا درست كردن قهوه تان اين كار را انجام دهيد.

خود مراقبتي

به عنوان الگو و مهم ترين منبع ثدرت كودكتان، ضروري است كه شما زندگي سالمي داشته باشيد. اگر شما بيش از حد خسته باشيد و يا به سادگي از كوره در برويد، ممكن است خطر از دست دادن ساختار و حمايتي را كه به دقت براي كودك مبتلا به ADHD خود در نظر گرفته بوديد را به جان بخريد.

منبع:كانون مشاوران ايران-رفتار با كودك بيش فعال