تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين از شايع ترين عارضه هاي دوران بارداري هستند و با خطرات شديد سلامتي هم براي مادر و هم براي جنين همراه مي باشند.

بر اساس جديدترين مطالعات منتشر شده در روانپزشكي بيولوژيكي، نشانه هاي افسردگي در زنان در حين و پس از بارداري با كاهش ضخامت كرتكس (لايه بيروني مغز و مسئول تفكر و رفتار پيچيده) در كودكان سنين پيش دبستاني ارتباط دارد. يافته ها نشان مي دهند كه روحيه مادران ممكن است بر رشد مغز كودكان در مراحل مهم زندگي تأثيرگذار باشد و تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين داشته باشد.

دليل تغييرات خلق و خو در بارداري
خستگي: در دوران بارداري، زنان به راحتي خسته مي شوند. كمبود خواب و انرژي مي تواند به مرور تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين بگذارد.
تغييرات هورموني: استروژن و پروژسترون و ساير سطوح هورموني كه در طول بارداري تغيير مي‌كنند مي‌تواند بر انتقال‌دهنده‌هاي عصبي تأثير بگذارند و احساس مادر را تغيير دهند.
استرس: بارداري ممكن است لايه ديگري از استرس را اضافه كند. نگراني مداوم در مورد كودك يا اينكه والدين خوبي هستند مي تواند باعث تغييرات خلق و خو شود، بنابراين كاهش استرس باعث تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين مي شود.

بر اساس نظر جان كريستال، سردبير ژورنال روانپزشكي بيولوژيكي: «مادران عموماً حاضرند هر كاري انجام دهند تا شانس زاد و ولد را به عنوان بهترين فرصت براي موفقيت در زندگي داشته باشند.» اين مطالعه جديد اكنون نشان مي دهد كار ديگري كه ممكن است قادر به انجام دادن آن باشند، اطمينان يافتن از بهبودي افسردگي شان مي باشد.

هجده درصد از زناني كه داراي افسردگي حين بارداري و هم تحت مراقبت هاي پزشكي در اندكي قبل و پس از زايمان و هم افسردگي پس از زايمان مي باشند، تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين را مشاهده خواهند كرد.

زنان باردار ممكن است تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين را مانند موارد زير تجربه كنند:

اختلال دوقطبي
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلال وسواس اجباري (OCD)
حملات پانيك
اختلالات خوردن
وسواس
تاثير افسردگي در دوران بارداري
در زمينه تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين بيشتر بخوانيد:

افسردگي دوران بارداري و آسيب رواني كودك

اين مطالعه انجام شده جديد توسط كاترين لبيبل از دانشگاه گالگراي آلبرتا، اولين گزارش در زمينۀ ارتباط افسردگي مادران و نابهنجاري ساختار مغزفرزندان در دوران كودكي است. محققان ۵۲ زن مشكوك به علايم افسردگي در هر سه دوره از بارداري و چند ماه پس از تولد كودك را غربال كردند. از ميان زنان مشكوك به افسردگي، برخي بدون هيچ گونه علايم يا داراي علائم ناچيز و برخي ديگر تمام معيارهاي غربال گري را داشتند. محققان در ۲ يا ۵ ماهگي كودكان براي سنجش ساختار مغزي آن ها از MRI استفاده كردند.

زنان داراي علايم افسردگي بيشتر امكان داشت كه كودكاني داراي نواحي گيجگاهي و قدامي نازك تر به عنوان مناطق قشري مسئول در فعاليت هاي بازداري و كنترل توجه داشته باشند. همچنين، محققان دريافتند كه بين علائم استرس زا و مادۀ سفيد غيرطبيعي در ناحيه قدامي و مجراهاي فيبري متصل كننده مناطق مذكور با ديگر نواحي مغز ارتباط وجود دارد.

براي ارتقاي مهارت توجه در مغز كودكان، بسته توانبخشي توجه و مهارت هاي شناختي در مركز مشاوره ستاره ايرانيان به صورت اختصاصي تهيه شده و با كمك آن مي توانيد توجه و تمركز، حافظه و توانمندي هاي شناختي فرزند خود را افزايش دهيد.

يكي از جنبه هاي نرمال رشد مغز طي سال هاي كودكي اوليه، ضخامت قشري است؛ همانطور كه ليبل اذعان دارد؛ يافته ها نشان مي دهند مغز كودكاني كه مادرانشان داراي علائم افسردگي بيشتري هستند ممكن است زودتر از موعد مقرر رشد كند.

نابهنجاري هاي موجود ساختار مغز در طي دوره هاي مهم رشد اغلب با پيامدهايي منفي مانند اختلالات يادگيري و اختلالات رفتاري ارتباط داشته است. همچنين، نابهنجاري هاي ساختار مغز مشخص شده در اين مطالعه منعكس كننده نابهنجاري هاي يافت شده در كودكان مبتلا به افسردگي يا مستعد ابتلاء مي باشد؛ ضمن اينكه نشان مي دهد اين تغييرات ممكن است به دليل آن باشد كه فرزندان مادران مبتلا به افسردگي قبل و پس از زايمان در مراحل بعدي زندگي شان نسبت به افسردگي آسيب پذيرتر هستند.

اگرچه، مكانيسم زيربنايي اين ارتباط مشخص نيست اما، يافته هاي آن ممكن است حاوي اطلاعاتي براي كاهش خطرهاي رشد غيرعادي مغز در كودكان باشد. براساس نظر ليبل، يافته هاي اين مطالعه براي برجسته كردن اهميت نظارت و حمايت سلامت رواني مادران نه تنها در دوران پس از زايمان بلكه در دوران بارداري مهم مي باشد.

چه چيزي باعث افسردگي دوران بارداري مي شود
تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين مي تواند ناشي از عدم تعادل هورموني باشد. البته بعيد است كه اين تنها دليل باشد. موارد ديگري كه باعث افسردگي دوران بارداري مي شود شامل موارد زير مي باشد:

سقط جنين قبلي
تجربه سخت زايمان
سابقه افسردگي
شرايط زندگي استرس زا
خشونت خانگي. حدود ۱ از هر ۳ زن در دوران بارداري تحت تاثير آزار خانگي قرار مي گيرند. اين ممكن است براي اولين بار در بارداري اتفاق بيفتد يا در دوران بارداري و پس از تولد بدتر شود.
بارداري ناخواسته
تجربيات دشوار دوران كودكي
اعتماد به نفس ضعيف

منبع:كانون مشاوران ايران-تاثير افسردگي بارداري و استرس بر جنين