چگونه با حوادث آسيب زا كنار بياييم و درمان استرس تروماتيك چگونه است؟
هر رويداد آسيب زا (از يك تراژدي شخصي گرفته تا يك بحران جهاني) عوارض عاطفي دارد و باعث استرس مي‌شود. اما راه هايي وجود دارد تا كنترل زندگي خود را دوباره به دست آوريد.
رويدادهاي آسيب زا و تروماتيك
تجربه استرس پس از يك رويداد ناراحت كننده رخ مي‌دهد، مانند يك حادثۀ رانندگي، سقوط هواپيما، جنايت خشونت بار، حمله تروريستي، بيماري همه گير جهاني يا بلاياي طبيعي مانند زلزله، طوفان يا سيل.
در اين مواقع احساس شوك، سردرگمي و ترس شديد يا احساس بي‌حسي يا حتي در آن واحد، تركيبي از احساسات متضاد پيدا مي كنيد. اين احساسات فقط به افرادي كه اين رويداد را تجربه كرده اند محدود نمي شود. اخبار شبانه روزي و پوشش مداوم رسانه هاي اجتماعي هر روز همۀ ما را با تصاوير وحشت، مصيبت، رنج و از دست دادن در همۀ نقاط جهان روبه‌رو مي‌كند.
تداوم اين روند سيستم عصبي شما را تحت الشعاع قرار داده و استرس آسيب زا ايجاد مي‌كند، درست مثل وقتي كه شما اين رويداد را از نزديك تجربه كرده باشيد.
استرس آسيب زا احساس امنيت شما را از بين مي‌برد و احساس مي‌كنيد كه در يك دنياي ناامن قرار داشته و آسيب پذير و ناتوان‌ايد، به خصوص اگر حادثه آسيب زا ساخته دست انسان باشد،
مانند تيراندازي يا اقدام تروريستي. ممكن است از نظر جسمي و عاطفي احساس فرسودگي كنيد، غم و اندوه بر شما غلبه كند يا تمركز، خواب يا كنترل خلق و خوي خود برايتان دشوار باشد. همه اينها پاسخ هاي طبيعي به رويدادهاي غيرعادي هستند.
اغلب افكار و احساسات ناراحت كننده استرس آسيب زا با بازگشت تدريجي زندگي به حالت عادي در طي روزها يا هفته هاي پس از يك رويداد يا بحران فاجعه آميز شروع به محو شدن مي كنند.
اما اقدامات زيادي نيز وجود دارد كه مي توانيد براي كمك به بهبودي خود انجام داده و بهتر با آسيبي كه تجربه كرده ايد كنار بياييد. چه سانحه براي خودتان رخ داده باشد و چه شاهد آن بوده باشيد ممكن است پس از آن استرس آسيب زا را تجربه كرده باشيد، راه هاي زيادي براي آرام كردن سيستم عصبي و بازيابي تعادل عاطفي وجود دارد.
درمان استرس تروماتيك
علائم و نشانه هاي استرس شديد
فارغ از اينكه رويداد آسيب زا مستقيماً روي شما تأثير گذاشته است يا خير، طبيعي است كه در مورد آنچه ممكن است در آينده رخ دهد احساس اضطراب، ترس و عدم اطمينان كنيد. سيستم عصبي شما تحت تأثير استرس قرار گرفته، طيف گسترده اي از احساسات شديد و واكنش هاي فيزيكي را برانگيخته است.
علائم استرس از خفيف تا شديد متغير است و اغلب به صورت نوساني، مي آيند و مي روند. ممكن است مواقعي احساس برانگيختگي و اضطراب كنيد و مواقعي ديگر احساس بي‌حسي داشته باشيد.
علائم عاطفي استرس عبارتند از:
شوك و ناباوري، به سختي مي توانيد واقعيت آنچه را كه اتفاق افتاده است بپذيريد و احساسات خود را خنثي مي‌كنيد.
ترس، نگران هستيد كه دوباره همان اتفاق تكرار شود يا كنترل خود را از دست بدهيد.
غم يا اندوه، مخصوصا اگر افرادي كه مي شناسيد فوت كرده اند يا متحمل مصيبت‌هايي شده‌اند كه به كلي زندگيشان را تغيير داده است.
درماندگي، ماهيت ناگهاني و غيرقابل پيش‌بيني جنايات خشونت‌آميز، تصادفات، بيماري‌هاي همه‌گير يا بلاياي طبيعي باعث ايجاد احساس آسيب‌پذيري و درماندگي و حتي اضطراب و افسردگي مي‌شود.
احساس گناه براي اينكه پس از مرگ ديگران زنده مانده ايد يا فكر مي كنيد كه مي توانستيد كمك بيشتري به ديگران بكنيد و كم كاري كرده ايد.
خشم، شما از خداوند، دولت يا ديگر كساني كه فكر مي كنيد مسئول اين ماجرا هستند عصباني مي باشيد.
شرم، به خصوص در مورد احساسات يا ترس هايي كه نمي توانيد آن ها را كنترل كنيد، شرم‌زده مي‌شويد.
تسكين، از اينكه بدترين اتفاقات افتاده و تمام شده و از اينكه به اندازه ديگران تحت تأثير قرار نگرفته ايد، احساس آرامش مي‌كنيد و حتي اميدواريد كه زندگي شما به حالت عادي بازگردد.
علائم فيزيكي عبارتند از:
احساس سرگيجه يا غش، مشكلات معده، تعريق بيش از حد.
لرزيدن، رعشه، عرق سرد، تورم و درد در گلو يا احساس خفگي.
تنفس سريع، تپش قلب، درد قفسه سينه يا مشكل در تنفس.
هجوم سيل‌آساي افكار، ناتواني در استراحت كردن.
عدم تمركز
برنامه خواب شما به هم ريخته و دچار بي خوابي يا كابوس مي شويد.
دردهايي كه متوجه علت آن ها نمي‌شويد مانند سردرد يا تغييرات در عملكرد جنسي.
از دست دادن يا افزايش اشتها.
مصرف بيش از حد الكل، نيكوتين يا مواد مخدر.
تفاوت بين استرس تروماتيك و PTSD چيست؟
اگرچه علائم استرس و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) بلافاصله پس از يك فاجعه يا رويداد آزاردهنده بسيار شبيه به نظر مي رسند، اما روند آن ها بسيار متفاوت است. با اينكه علائم استرس بسيار ناخوشايند هستند، به تدريج در طول زمان بهبود مي يابند، به خصوص اگر اقداماتي را براي مراقبت از سلامت عاطفي خود انجام دهيد.
اما اگر علائم استرس كاهش نيابد و سيستم عصبي شما در آن حالت باقي بماند، و براي مدت طولاني نتواند از رويداد گذر كند، ممكن است دچار PTSD شده باشيد.
با PTSD، شما در شوك رواني باقي مي‌مانيد. علائم كاهش نمي يابد و نه تنها بهتر نشده بلكه حتي بدتر هم مي‌شويد.
مقابله با استرس تروماتيك
همان طور كه معمولاً پاكسازي آثار ويراني‌ها و ترميم خسارت‌هاي ناشي از يك فاجعه يا رويداد آسيب‌زا زمان مي‌برد، بازيابي تعادل عاطفي و بازسازي زندگي شما نيز به زمان نياز دارد. اما راهكارهايي وجود دارد كه با انجام آن ها مي‌توانيد به خود و عزيزانتان كمك كنيد تا با عواقب عاطفي پس از آسيب بهتر كنار آمده و راهي براي ادامۀ زندگي خود بيابيد.
به ياد داشته باشيد كه هيچ «درست» يا «نادرستي» براي احساس كردن وجود ندارد. انسان ها به طرق مختلف نسبت به تروما واكنش نشان مي دهند، بنابراين به خود (يا ديگران) نگوييد كه بايد چگونه فكر يا احساس كنيد.
احساسات خود را ناديده نگيريد،
زيرا اين كار فقط بهبود را كند مي كند. در لحظه به نظر مي رسد كه بهتر است از تجربۀ احساسات خود اجتناب كنيد، اما چه به آنه ا توجه كنيد و چه نه، وجود دارند. اگر به راحتي به خود اجازه دهيد آنچه را كه احساس مي كنيد تجربه كنيد، حتي احساسات شديد نيز از بين خواهند رفت.
منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-درمان استرس تروماتيك
بازدید:
