تكنيك افزايش تاب آوري در روانشناسي

شايد براي شما هم اين اتفاق افتاده باشد كه با خانواده اي برخورد كرده باشيد كه محيطي پرچالش و پر استرس داشته اند و اعضاي آن در معرض آسيب هاي زيادي قرار داشته اند.

ولي با اين وجود فرزنداني موفق از دل اين خانواده ها بيرون آمده و اين موفقيت در ذهن همه سوال ايجاد كرده و باعث شده كه همگان در گفت و گوهاي روزمره خود از فرزند يا فرزندان اين خانواده براي ديگران مثال بزنند و داستان را اينگونه تعريف كنند كه با وجود مشكلات خانوادگي زياد، اين فرزند بسيار موفق و همه چيز تمام شد.

حتي ممكن است اين اتفاق را يك معجزه بدانيد يا اينكه آن فرد را دل خود تحسين كنيد و با خود بگوييد چقدر آدم توانمندي بوده كه با وجود مشكلات به اين وسيعي توانسته است اينطور پيشرفت كند و خود را از آسيب هاي پيش رو مصون نگه دارد، در واقع ممكن است شما در ذهن خود او را فرد توانمند و قوي بدانيد ولي دقيقا ندانيد كه اين توانمندي از چه نوعي است و چه نام دارد.

اين توانمندي همان مهارت تاب آوري است، وجود مهارت تاب آوري در اينگونه افراد باعث شده است كه با وجود مشكلات و استرس هاي محيطي بتوانند به مسير خود ادامه دهند و آسيب كمتري ببيند و البته بسيار پيش مي آيد كه فرزندان يك خانواده بسيار متفاوت از يكديگر در برابر مشكلات خانوادگي واكنش نشان مي دهند و ممكن است فردي با وجود كوچكترين مشكلي احساس درماندگي كند و آسيب هاي زيادي به وي وارد شود، در اينگونه شرايط مي توانيم بگوييم كه تاب آوري فرد بسيار پايين است.

تعريف تاب آوري
تاب آوري، يك فرايند، توانايي يا پيامد مقابله موفقيت آميز با شرايط تهديد كننده است. به بيان ديگر تاب آوري، مقابله مثبت در واكنش به شرايط ناگوار است.

البته تاب آوري، تنها پايداري در برابر آسيب ها يا شرايط تهديدكننده نيست و حالتي انفعالي در رويارويي با شرايط خطرناك نمي باشد، بلكه شركت فعال و سازنده در محيط پيراموني خود است.

مي توان گفت تاب آوري، توانمندي فرد در برقراري تعادل زيستي – رواني در شرايط خطرناك است.

مولفه هاي تاب آوري چيست؟
تاب اوري داراي سه مولفه شناختي – هيجاني و رفتاري است.

مولفه شناختي
شامل افكار و نوع تفسير فرد از يك واقعه و اتفاق است.

در واقع نوع افكار فرد در چگونگي واكنش نشان دادن به آن موقعيت بسيار مهم است. اگر فرد هميشه عادت به اين داشته باشد كه وقايع و اتفاقات را به بدترين شكل ممكن تفسير كند و اينطور تصور كند كه اتفاقي كه افتاده هيچ راه حلي ندارد قطعا احساس درماندگي مي كند و به همين دليل در چنين شرايطي آسيب هاي رواني زيادي متوجه وي هستند، در مقابل افكار مثبت و تحليلي باعث مي شود كه قبل از هر نوع سوء برداشتي از اتفاق، تحليل و ارزيابي شرايط و نحوه مقابله درست با آن شرايط صورت بگيرد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-تكنيك افزايش تاب آوري و تحمل سختي در روانشناسي