در هنگام متولد شدن كودك ديگر در خانواده متداول ترين نگراني‌هاي والدين سازگاري بچه‌ها با به دنيا آمدن يك خواهر يا برادر و انس گرفتن آنها با يكديگر مي‌‌باشد. تولد فرزندي جديد‌‌، استرس مهمي براي كودك است و بروز برخي واكنش‌ها در خواهر و برادر نشان مي‌‌دهد كه در حال كنارآمدن با اين استرس هستند. رابطه كودك خردسال با فرزند تازه متولد شده خود رابطه ضد و نقيضي است چون اكثر كودكان با تولد خواهر يا برادر واكنش‌هاي مثبت و منفي نشان مي‌‌دهند.

واكنش‌هاي كودك در اين حالت عبارتند از‌: بيشترشدن دفعات ايستادن مقابل والدين، عصبانيت و پرخاشگري‌او افزايش مي‌‌يابد، اضطراب جدائي و رفتارهاي پر استرس از قبيل ناخن جويدن‌، شب ادراري، بهانه‌جويي و … پناه بردن به شيشه شير، پستانك و ساير رفتارهاي نشانگر «‌واپس‌روي». والدين معتقدند كه فرزند بزرگتر نسبت به فرزند نورسيده پرخاشگري مي‌‌كند‌، ولي عكس اين اعتقاد صادق مي‌‌باشد زيرا رفتار پنهان يا آشكارفرزند بزرگتر بيشتر به والدين معطوف است تا به فرزند نورسيده‌.

محققين بيان مي‌‌دارند كه پس از تولد فرزند دوم‌، تغييرات قابل توجهي در رابطه والدين با فرزند اول رخ مي‌‌دهد. اين امر كه مادرها به دنبال تولد فرزند دوم طبيعي است ‌و وقت كمتري براي فرزند اول بگذارند و اين پدرها هستند وقت بيشتري صرف فرزند اول كنند. بنابر اين رابطه مادر- كودك در اين زمان دچار تغيير مي‌‌شود و تعجبي هم ندارد كه تقريبا ً تمام كودكان خردسال به تولد فرزند جديد در خانواده واكنش منفي نشان بدهند و اين واكنش‌هاي منفي اغلب بچه‌ها‌، ظرف 4 ماه كاهش مي‌‌يابد و ظرف يك سال برطرف مي‌‌شود. اما اين سوال باليني مهم پيش مي‌‌آيد كه چرا بعضي كودكان به نحو مناسب و كافي با تولد فرزند جديد در خانواده سازگار نمي‌شود.

شناختن متغيرهايي تاثير ‌گذارد بر سازگاري كودك با تولد خواهر و برادر جديدش سخت است و مهم‌ترين عوامل عبارتند از خلق و خوي كودك‌، سن كودك هنگام تولد خواهر يا برادر جديد، وضعيت رواني مادر، كيفيت رابطه پدر و مادر.

كودكان (به ويژه پسرها) بيشتر واكنش اضطرابي بروز مي‌‌دهند، و در اين هنگام مشكل خلق و خو دارند براي مثال عنق هستند يا واكنش هيجاني شديد نشان مي‌‌دهند، گوشه‌گير مي‌‌شوند و واكنش آنها تداوم مي‌‌يابد و سخت‌تر با شرايط سازگار مي‌‌شوند. اين وظيفه والدين است كه نگاه پيشگيرانه داشته باشند، در مورد سازگار شدن كودك با تولد خواهر و برادر چون كودكاني ياد مي‌گيرند در همان ماه‌هاي اول با اين اتفاق سازگار ‌شوند در روابط تنگاتنگ و صميمي خود با خواهر و برادر مهارت اجتماعي و شناختي مهمي را مي‌‌آموزند كه بعدا با خواهر و برادر خود كمتر اختلاف خواهند داشت‌. والدين بايد فرزند بزرگ خود را براي تولد فرزند جديد آماده كنند. البته اينكه آماده كردن كودك را از چه زماني شروع كنند به كودك بستگي دارد.

منبع: مركز مشاوره ستاره ايرانيان-آمادگي كودك براي تولد خواهر يا برادر